Trong những năm qua, hiện trạng y tế học đường nói chung và nhà vệ sinh trường học nói riêng đang là một chủ đề nóng được đề cập nhiều trên các diễn đàn giáo dục và phương tiện thông tin đại chúng. Tình trạng các nhà vệ sinh trường học mất vệ sinh, thiếu nước và nặng mùi không chỉ xuất hiện ở các khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa mà còn là một hiện tượng phổ biến ở trường học tại các thành phố lớn. Việc không được tiếp cận với tiện ích nhà vệ sinh trường học đảm bảo vệ sinh có ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng đến các trường tiểu học với chương trình học bán trú – nơi các học sinh ở trường 8 tiếng đến 9 tiếng mỗi ngày.
Trên quan điểm lấy học sinh làm trung tâm, Đồng chí Hiệu trưởng Nguyễn Thị Phương của Trường Tiểu học Thượng Thanh – Long Biên, Hà Nội – luôn tin tưởng vào việc cung cấp một Không gian giáo dục toàn diện cho các học sinh thân yêu của mình. Với tâm niệm “các em dành quá nửa thời gian sinh hoạt hằng ngày ở trường, vì vậy các em đến trường không chỉ cần không gian học tập mà còn cần được quan tâm về dinh dưỡng, vệ sinh, hoạt động thể chất và văn hóa – tinh thần”.
Ngay trong giai đoạn xây mới và nâng cấp trường học, đồng chí Hiệu trưởng cùng với Ban giám hiệu nhà trường đã rất quan tâm sát sao với thiết kế và thì công nhằm đảm bảo các quy định về các điều kiện y tế học đường và Nhà vệ sinh trường học – Trường Tiểu học: Yêu cầu thiết kế nhằm đảm bảo các số lượng, diện tích và các tiêu chuẩn kỹ thuật của Nhà vệ sinh trường học. Mặc dù vậy, trong quá trình sử dụng hàng ngày, do nhiều lý do khác nhau, việc duy trì nhà vệ sinh đảm bảo vệ sinh, sạch sẽ và tiện nghi cho học sinh gặp nhiều khó khăn.
Kiên trì với quan điểm lấy học sinh làm trung tâm cùng niềm tin vào một Không gian giáo dục toàn diện, đồng chí Hiệu trưởng cùng với Ban giám hiệu đã tìm hiểu thông tin, thăm quan học tập các mô hình Y tế học đường và Nhà vệ sinh trường học ở trong và ngoài nước cùng với các thực hành tốt 5S và Vệ sinh trong các tòa nhà văn phòng để tìm ra phương án cải thiện. Trong quá trình tìm hiểu và rút kinh nghiệm, một số quan điểm định hướng về quy hoạch và quản lý Nhà vệ sịnh trường học được đồng chí Hiệu trưởng cùng Ban giám hiệu xác định và kiên trì theo đuổi:
- Thay đổi nhận thức của giáo viên, nhân viên và học sinh về nhà vệ sinh trường học như là một nơi không chỉ vệ sinh, sạch sẽ cho nhu cầu vệ sinh cá nhân mà còn là một không gian tiện nghi, thư giãn khi sử dụng;
- Cung cấp các trang thiết bị tốt, tiện ích đầy đủ và điều kiện một trường vệ sinh, sạch sẽ và tiện nghi làm nền tảng cho ý thức giữ gìn và duy trì theo “Lý thuyết về cửa sổ vỡ” trong tâm lý học;
- Nâng cao ý thức và sự tham gia của chính học sinh – người sử dụng – trong việc tạo ra và duy trì những điều kiện tốt cho Nhà vệ sinh trường học;
- Luôn đảm bảo tính khả dụng và tiện ích của Nhà vệ sinh trường học thông qua cung cấp đủ nước, vật tư tiêu hao và chiếu sáng;
- Nâng cao nhận thức và vai trò của nhân viên vệ sinh cùng với sự giám sát của bộ phận hành chỉnh và sát sao kiểm tra của Ban giám hiệu nhà trường.
Với các định hướng này, Ban giám hiệu nhà trường đã đề xuất và xin chủ trương của các cấp lãnh đạo, tham vấn với Hội cha mẹ học sinh về kế hoạch cải tạo khu vệ sinh tại Trường Tiểu học Thượng Thanh. Sau khi đề án cải tạo được UBND Quận phê duyệt, khu vệ sinh của trường đã được để tiến hành cải tạo toàn bộ, đầu tư thay thế hệ thống trang thiết bị, cơ sở hạ tầng và tiện ích ở các khu nhà vệ sinh nam và nữ của trường nhằm đảm bảo đủ số lượng, chất lượng tốt – dễ vệ sinh. Đó là bệ xí bệt, bồn tiểu nam, bồn rửa tay, bàn đá. Ngoài ra, tường – nền – trần – vách ngăn – cửa số của các nhà vệ sinh cũng được cải tạo theo tông màu sáng, kết cấu vững chắc, vật liệu bền và dễ vệ sinh. Tiếp đó, để thực hiện tốt chương trình 03 của Quận ủy Long Biên và hưởng ứng cuộc thi “Mô hình bảo vệ thiên nhiên và môi trường”, nhà trường đã nghiên cứu, khảo sát nhu cầu, mong muốn của HS để tạo không gian tiện nghi và thư giãn cho các Nhà vệ sinh trong trường. Trường đã trang bị bình sữa rửa tay, khăn, các hình ảnh tuyên truyền, phát thanh (thơ nhắc nhở, nhạc), cây xanh, lọ hoa ở bên trong và sơn vẽ đẹp mắt ở bên ngoài cùng với cây cảnh; góc chia sẻ thông tin, tuyên truyền do chính HS phụ trác. Nhà vệ sinh cũng được lắp đặt hệ thống chiếu sáng tốt cùng với hệ thống âm nhạc – tự động bật, tắt – phát những bản nhạc vui tươi về lứa tuổi học trò và quê hương đất nước, những bản nhạc dịu êm cùng những lời nhắc nhẹ nhàng khi sử dụng.
Nhà trường cũng tổ chức tuyên truyền, giáo dục cho học sinh của mình về vai trò của việc đảm bảo điều kiện Y tế học đường, Nhà vệ sinh sạch sẽ và tiện nghi cùng với các mong đợi đối với trách nhiệm của học sinh trong tham gia duy trì các điều kiện này.
Để duy trì tốt điều kiện vệ sinh và tiện nghi, nhà trường đã phân công rõ ràng trách nhiệm, công việc cụ thể của nhân viên vệ sinh, của các tổ chức đoàn thể trong trường như: ban chấp hành đoàn trường, công đoàn, đội. Sử dụng Bảng kiểm tra để giúp nhân viên vệ sinh tự xác nhận tình trạng cũng như nhân viên hành chính kiểm tra vào các thời điểm cụ thể trong ngày.
Từ khi các nhà vệ sinh được cải tạo, các học sinh trong trường đều cảm thấy hứng khởi và tự hào hơn với trường học của mình; các phụ huynh có dịp vào trường cảm thấy yên tâm hơn khi gửi con ở trường. Kết quả triển khai cũng được ghi nhận và đánh giá cao bởi Phòng giáo dục và các Đoàn công tác của Sở giáo dục. Trong các dịp làm việc, mỗi khi được hỏi kinh nghiệm, đồng chí Hiệu trưởng luôn mỉm cười và chia sẻ quan điểm lấy học sinh làm trung tâm và niềm tin vào một Không giao giáo dục toàn diện.
Sau đây là một số hình ảnh:
